نژادهای اسب زیاد و متفاوت است. این فراوانی حاصل آمیختگی اسبها توسط انسان، و نیز انتخاب طبیعی میباشد. به‌طور کلی اساس جدا کردن اسبها از اسبچه‌ها، قد آن‌ها میباشد. قد اسب (بلندی جدوگاه) باید از ۱٫۴۸ متر بیشتر باشد. با این وجود استثنا نیز داریم (مثلاً فالابلاو یا کاسپین).
اصیل ایرانی
مطمئنا چیزی به اسم اسب اصیل ایرانی با مشخصات زیر وجود ندارد. تمام مشخصات زیر مربوط به اسب عرب میباشد. اسب های مورد استفاده در ایران درشت تر از اسب عرب و بمنظور کار پرورش می یافت. گذشتهٔ این نژاد مربوط به مادها در دشت های غربی کشور میباشد و دشتی در شهرستان نوراباد دلفان در استان لرستان به نام دشت خاوه به عنوان اولین مکان برای اهلی کردن اسب های اصیل ایرانی شناخته میشود. طی تلاش ایرانیان از قبل از هخامنشیان در پرورش و اصلاح این نژاد، اسب‌های اصیلی به وجود آمدند که به خاطر چابکی و مقاومتشان مایه حیرت شدند اما بیشترین فعالیت‌های اصلاح این نژاد در زمان اشکانیان که ساکن شمال شرق ایران بودند انجام شد و اشکانیان که سوارکارانی ماهر بودند پس از در دست گرفتن حکومت در ایران در۲۵۰ ق. م اسب پارسی را به اسب ترکمن ترجیح داده و به مرور زمان روی به پرورش این نژاد و مقاوم کردن آن آوردند. نژاد اسب‌های اصیل انگلیسی از آمیزش اسب‌های پارس و اسب‌های محلی (انگلیسی) ریشه می‌گیرد. خون این نژاد امروزه تقریباً در رگ‌های همهٔ نژادهای سبک‌وزن جاری است.
اصیل ترکمن
اسب ترکمن گونه‌ای زیبا از اسبها است که در منطقهٔ ترکمن صحرا زیست کرده و پرورش می‌یابد. رنگ آن‌ها بیشتر خاکستری رنگ و بدنی کشیده و لاغر دارند. شکم آن‌ها بر خلاف بسیاری از نژادهای دیگر اسبها، تخت و به معنی دیگر شکم آن‌ها لاغر است. صادرات این اسب به خارج از کشور ممنوع است. اسب ترکمن اسبی است دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی از جمله: قد ۱۴۸ تا ۱۵۵ سانتیمتر، گوش‌های بلند ومتحرک، سینه فراخ و متناسب، کپل کم شیب با عرض خوب، مفاصل قوی، سم‌های محکم با زاویه مناسب، تحمل حرکات سنگین ورزشی و…است. رنگ‌های اصلی این نژاد: کهر، نیله، کرنگ، سمند و قره کهر میباشد. نژادهای شناخته شده از اسب ترکمن در چهار گروه: یموت، آخال تکه، چناران (مخلوط از تلاقی اسب ترکمن و عرب) و گوگلان (منقرض گردیده) دسته‌بندی شده‌اند.
اصیل انگلیسی (تروبرد Thoroughbred)
این نژاد دیرینهٔ طولانی‌ای ندارد و از آمیزش اسب‌های اصیل عربی با اسب‌های محلی در انگلستان به وجود آمده‌است. بلندی جدوگاه اسب‌های اصیل انگلیسی بین ۱٫۶۵ تا ۱٫۸۰ متر است. اسبان این نژاد تیزپاترین اسب‌های دنیا هستند و از آن‌ها در مسابقات اسب‌دوانی به خصوص مسابقات تاخت استفاده میشود. این اسبها معمولاً در مسابقات درساژ و پرش نیز موفق هستند. اسب‌های اصیل انگلیسی نسبتاً حساس، زودشکن و عصبی هستند، که با توجه به تقلا و ریسکی که حین مسابقات می‌کنند قابل توجیه‌است. رنگ بدن آن‌ها نیز معمولاً کهر، کهر تیره، خاکستری و سیاه‌است. رنگ‌های ابرش و طلایی نیز در آن‌ها دیده میشود. رنگ سفید بسیار نادر است. گردن و پاهای این نژاد بسیار کشیده میباشد.
هانوورین(Hanoverian)
اسب‌های هانوورین یا هانووری شناخته شده‌ترین اسب‌های نژاد خونگرم اروپایی به‌شمار می‌روند و در ایالات متحده و همچنین در کل جهان به خوبی شناخته شده‌اند. اسب نژاد هانوورین در رشته‌های پرش، درساژ و سه روزه عملکردی بسیار خوب دارد.
بنابراین اگر در فکر خرید اسبی برای سوارکاری حرفه‌ای و شرکت در مسابقات پرش و به ویژه درساژ هستید اسب نژاد هانووری برایتان مناسب است. موفقیت‌هایی که این نوع اسب در رقابتها به دست آورده‌است برتری او را به خوبی نشان می‌دهد. در المپیک سال ۱۹۹۲، ۱۳ مدال به اسب‌های نژاد هانووری تعلق گرفت و ۴ عنوان قهرمانی پی در پی پرورش اسب جهان همراه با ۵ مدال طلا، ۱ نقره و ۲ برنز در مسابقات درساژ و پرش نمایشی در المپیک سال ۱۹۹۶ جایگاه این اسبها را هر چه بیشتر نشان داد. انجمن اسب هانوورین آمریکا در سال ۱۹۷۸ شکل گرفت.
کوارتر(Quarter)
این نژاد آمریکایی بوده و از آمیزش نژادهای عرب، بارب و اسپانیایی به وجود آمده و با آمیزش با اسب‌های اصیل انگلیسی اصلاح یافته‌است. قد متوسط آن حدود ۱٫۵۰ متر است. سر آن کوچک و مثلث شکل است و بدنی عضلانی دارد. سرعت این اسب در مسافت‌های کوتاه بالاست و در مسابقات وسترن و رودئو مورد استفاده بسیار قرار می‌گیرد. تقریباً همهٔ رنگ‌ها در این نژاد دیده می‌شوند.
آپالوسا
اسب آپالوسا به اسب سرخپوستی هم معروف است. زیرا برای اولین بار توسط آن‌ها پرورش داده شده‌است. اسب آپالوسا حاصل پرورش انتخابی توسط سرخپوستان Nez Perce ایداهو در شمال شرقی اورگان و جنوب شرقی واشینگتن بوده‌است. آن‌ها اساس این نژاد را اسب‌های اسپانیایی قرار دادند. آپالوسا نیز نامی است که از رودخانه‌ای به نام پالوس، نزدیک یکی از قبایل سرخ‌پوست گرفته شده‌است. در ژورنال لویس و کلارک از سفرهای سال ۱۸۰۶ آن‌ها از این اسب‌های خالدار یاد شده‌است. پس از اینکه ارتش سواره نظام ایالات متحده، سرخپوستان را تا کوه‌های بیرپا در مونتانا دنبال کرد و آن‌ها را قتل‌عام نمود، این نژاد اسب تقریباً از بین رفت. در سال ۱۹۳۸، گروهی از حامیان اسب در مسکو، ایداهو، یک مرکز ثبت نژاد اسب آپالوسا تشکیل دادند و برای نجات و حفظ این نژاد تلاش کردند. این نژاد در حال حاضر سومین نژاد پرجمعیت اسب در جهان است. شاید منحصربه‌فردترین ویژگی اسب‌های آپالوسا، خالدار بودن یعنی وجود لکه‌های رنگی روی بدن آنهاست که در شکل‌ها و رنگ‌های مختلف بر روی زمینه‌های متنوع دیده میشود. به همین دلیل اسب‌های این نژاد از نظر ظاهری بسیار متنوع می‌باشند. معمول‌ترین الگوی خال‌های بدن اسب آپالوسا، رنگ تیره کل بدن با خال‌های روشن (دانه برفی) یا رنگ روشن کل بدن با خال‌های تیره (پلنگی) است.
فالابلا
با این که فالابلا از نظر قد اسبچه محسوب میشود، ولی به دلیل ریشه‌های نژادش در لیست اسبها قرار می‌گیرد. این نژاد به احتمال قوی از آمیزش اسب‌های اصیل انگلیسی با شتلندها (Shetland) به وجود آمده‌است. قد فالابلا حدود ۷۸ cm است و به نوعی یک اسب مینیاتوری محسوب میشود. با این وجود، نسبت به قد کوتاهش از توان بدنی بالایی برخوردار است.
شایر(Shire)
این نژاد از شمال انگلستان ریشه می‌گیرد و بزرگ‌ترین نژاد اسب است. قد شایرها به ۲ m نیز می‌رسد. وزن آن هم حدود ۱ تن میباشد. این نژاد نیز بسیار قدیمی بوده و نام آن توسط سزار هزاران سال پیش در ماجرای جنگ‌های گالی (Gaules) آمده‌است. رنگ شایرها معمولاً سیاه بوده، ولی به رنگ کهربایی با لکه‌هایی سفید در پاها یا سر نیز دیده می‌شوند. بدن آن‌ها بسیار عضلانی و قوی است و از آن‌ها برای کشیدن درشکه یا گاری استفاده می‌شد. این نژاد بسیار آرام، مهربان و مطیع میباشد.
اصیل اسپانیایی (آندالوزین Andalusian)
این نژاد قدیمی از منطقه‌ای به نام «اَندَلُس» در اسپانیا ریشه می‌گیرد. قبل از قرون وسطی، این اسبها به دلیل چابکی و نرمی حرکات، در جنگ‌ها بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفتند. در قرون وسطی، به دلیل سنگینی سلاح‌های جنگی، اسب‌های درشت هیکل تر ترجیح داده می‌شدند تا این که با رنسانس نرمی و سبکی حرکات این اسبها دوباره مورد توجه قرار می‌گیرد. امروزه از این نژاد به خصوص در نمایش‌ها و سیرک‌ها استفاده میشود. بلندی این اسبها بین ۱٫۵۵ تا ۱٫۶۵ متر است و معمول‌ترین رنگ آن‌ها خاکستری است. رنگ آن‌ها با بالا رفتن سن به تدریج روشن‌تر میشود. پال اسبان اصیل اسپانیایی بلند و حالت دار است.